آر تی ام اس چیست؟
آر تی ام اس (Repetitive Transcranial Magnetic Stimulation) یک روش درمانی غیرتهاجمی است که از میدان مغناطیسی برای تحریک قشر مغز استفاده میکند. این تکنیک برای درمان برخی اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب و وسواس فکری-عملی کاربرد دارد.
در این روش، دستگاهی که آهنربای قوی دارد، روی سر بیمار قرار داده میشود و با انتشار میدان مغناطیسی متناوب، باعث تحریک ناحیه‌های خاصی از قشر مغز میشود. این تحریک باعث تغییرات فعالیت عصبی در آن مناطق شده و در نتیجه، کاهش علائم برخی اختلالات روانی را به همراه دارد.
انواع روشهای tES
تحریک الکتریکی مغز (tES) شامل چندین تکنیک مختلف است که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. این تکنیک‌ها عبارتند از:
- تحریک الکتریکی با جریان مستقیم (tDCS): در این روش، جریان الکتریکی مستقیم با شدت کم (معمولاً بین ۱ تا ۲ میلی‌آمپر) از طریق الکترودهایی که بر روی پوست سر قرار می‌گیرند، به مغز اعمال میشود. tDCS به منظور تغییر فعالیت عصبی و تقویت نوروپلاستیسیتی استفاده میشود و در تحقیقات مختلفی برای بهبود عملکرد شناختی و درمان اختلالات روانی مورد بررسی قرار گرفته است.
- تحریک الکتریکی با جریان متناوب (tACS): در این روش، جریان الکتریکی متناوب با فرکانس‌های مختلف به مغز اعمال میشود. tACS به منظور هماهنگ‌سازی فعالیت‌های عصبی و تاثیرگذاری بر ریتم‌های مغزی استفاده میشود. این روش در تحقیقات مختلفی برای بهبود عملکرد شناختی و درمان اختلالات عصبی مورد بررسی قرار گرفته است.
- تحریک الکتریکی با جریان تصادفی (tRNS): در این روش، جریان الکتریکی تصادفی با فرکانس‌های مختلف به مغز اعمال میشود. tRNS به منظور تقویت نوروپلاستیسیتی و بهبود عملکرد شناختی استفاده میشود. این روش نیز در تحقیقات مختلفی برای درمان اختلالات روانی و عصبی مانند وزوزگوش مورد بررسی قرار گرفته است.
- تحریک الکتریکی با جریان پالس (tPCS): در این روش، جریان الکتریکی به صورت پالس به مغز اعمال میشود. از این روش برای ارتقا عملکرد مانند یادگیری مباحث جدید و یادگیری مهارت حرکتی جدید استفاده می شود.
- تحریک الکتریکی (CES): در این روش دو گیره بر روی گوش وصل می شود و جریان الکتریکی بسیار ضعیفی از طریق نرمه گوشها به مغز وارد میشود. از این روش برای بهبود اضطراب، افسردگی و مشکلات خواب استفاده میشود.
درمان با آر تی ام اس برای چه افرادی مناسب است؟
افراد با شرایط زیر گزینه‌های مناسبی برای درمان با آر تی ام اس هستند:
- بیماران مبتلا به اختلالات روانی
- بیماران مبتلا به افسردگی اساسی که به درمان‌های دارویی معمول پاسخ نمی‌دهند.
- بیماران مبتلا به حملات اضطرابی که به درمان‌های دارویی و رواندرمانی پاسخ نمی‌دهند.
- بیماران مبتلا به اختلالات دوقطبی که نیاز به درمان مکمل دارند.
- بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی که دچار اختلالات شناختی هستند. (جدیدترین درمان اسکیزوفرنی)
- بیماران با اختلالات نورولوژیک
- بیماران مبتلا به سردردهای میگرنی مزمن
- افراد با بیماری پارکینسون که دچار اختلالات حرکتی هستند.
- اختلالات اعصاب محیطی همراه با درد مزمن
- افراد با اختلالات شناختی
- بیماران مبتلا به اختلالات توجه و تمرکز
- افراد مبتلا به اختلالات حافظه
- مبتلایان اختلالات عملکردهای اجرایی
آر تی ام اس به‌عنوان روش درمانی جایگزین یا مکمل برای افرادی مورد استفاده قرار می‌گیرد که به درمان‌های معمول پاسخ نمی‌دهند. این روش با کاهش علائم و بهبود عملکردهای شناختی و حرکتی، کیفیت زندگی بیماران را بهبود می‌بخشد. افراد مسن و آن‌هایی که به دلایل پزشکی مانند بیماری‌های قلبی یا کبدی، نمی‌توانند داروهای ضدافسردگی مصرف کنند یا در گذشته در اثر مصرف داروهای ضدافسردگی دچار عوارض جانبی شدند هم کاندیدای مناسبی برای درمان با این دستگاه نیستند.
برخی از بیماری‌هایی که با دستگاه rTMS میتوان درمان کرد موارد زیر است:
- درمان افسردگی
- درمان وسواس
- درمان بیماری صرع
- درمان استرس و اضطراب
- درمان اختلالات خواب و بی‌خوابی
- درمان توهمات شنوایی
- درمان اختلال پارکینسون
- اسکیزوفرنی مقاوم به درمان دارویی
- درمان آسیبهای مغزی مثل سکته مغزی
- درمان اختلال دو قطبی
- درمان سردردهای میگرنی
- درمان فلج صورت
- اختلال نقص توجه_ بیش فعالی
- دمانس مغزی
- درمان ام اس
- عدم تمرکز
- ضعف حافظه
- گوش
- پانیک
مزایای روش تحریک مغناطیسی مغز چیست؟
از مزایای استفاده ار روش درمانی تحریک مغناطیسی مغز میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- بدون خطر
- بدون عارضه
- تاثیرات درمانی قابل توجه با ماندگاری بالا
- بدون بیهوشی
- روش درمانی سرپایی
- بدون درد
- روش درمانی غیر تهاجمی
- اثرگذاری درمانی در کوتاه ترین زمان
مزایای درمان افسردگی با rTMS
از مزایای درمان افسردگی با آر تی ام اس میتوان به این موارد اشاره کرد:
- درمان افسردگی ناشی از انواع اختلالات خلقی مانند افسردگی اساسی
- روش غیرتهاجمی که نیازی به جراحی یا هیچ گونه ورود به بدن ندارد.
- عدم نیاز به بستری شدن: بیماران می توانند این درمان را به صورت سرپایی و طی جلسات ۲۰-۴۰ دقیقه‌ای دریافت کنند.
- بهبود عملکرد شناختی
- قابلیت تکرار در صورت لزوم
- عوارض جانبی داروهای ضدافسردگی
نحوه کار دستگاه آر تی ام اس
دستگاه RTMS شامل یک سیم پیچ است که با عبور جریان الکتریکی از آن، میدان مغناطیسی قوی تولید میکند. این میدان مغناطیسی پالسی از طریق جمجمه به داخل مغز نفوذ کرده و جریان الکتریکی را در آن القا میکند. جریان الکتریکی القا شده در مغز، باعث تحریک موضعی و کنترل شده ناحیه‌ای از مغز میشود. به منظور تاثیر بیشتر، پالس‌های مغناطیسی به صورت تکراری (Repetitive) به مغز اعمال می‌شوند.
این تحریکات موضعی و تکراری، باعث ایجاد تغییرات عملکردی و ساختاری در مغز شده که میتواند اثرات درمانی داشته باشد. آر تی ام اس برای درمان اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب و اختلالات وسواس فکری-عملی استفاده میشود.
موارد مهم قبل از آزمایش تحریک مغناطیسی مغزی
- هر نوع ایمپلنتی که الکترونیکی یا حاوی فلز مغناطیسی باشد را نباید به همراه داشته باشید. زیرا کویل تحریک مغناطیسی مغز شامل یک آهنربای قوی است که میتواند هر فلز مغناطیسی را به سمت خود بکشد. این کشش میتواند باعث حرکت دادن ایمپلنت، احساس درد شدید یا حتی بروز جراحات شود. در نتیجه برای افرادی‌که کاشت حلزون، صفحات فلزی روی جمجمه، گیره آنوریسم، محرک عصب واگ و سایر دستگاه‌ها را در مغز دارند؛ خطرناک است.
- اگر سابقه تشنج، صرع یا سایر شرایطی‌که بر مغز تأثیر می‌گذارند؛ دارید به پزشک خود اطلاع دهید. اگرچه نادر است، اما تحریک مغناطیسی مغز میتواند باعث بروز تشنج شود. اگر یک بیماری مرتبط با تشنج دارید یا دارویی مصرف می‌کنید که خطر تشنج را افزایش میدهد. ممکن است پزشک توصیه کند که داروهایتان را تغییر دهید یا به طور کلی روش درمانی دیگری را امتحان کنید.
- برای زنان باردار ممنوع است. زیرا خطر آسیب به جنین وجود دارد.
اگر خطری شما را تهدید نکند. در مرحله بعد پزشک باید بهترین مکان برای قرار دادن کویل روی سر و دوز انرژی مغناطیسی مناسب شما را شناسایی کند.
تست نقشه مغزی QEEG چیست؟
تست نقشه مغزی QEEG یا الکتروانسفالوگرافی در واقع همان نقشه برداری از مغز است که با نام تست نقشه مغزی یا (QEEG) شناخته شده و در واقع میتوان گفت شکلی کار آمد تر و بروز تر همان نوار مغزی سنتی است که در گذشته نه چندان دور استفاده میشد اما امروزه خوشبختانه با پیشرفت علم در دنیا دانشمندان موفق به کشف این تست بسیار کاربردی شده اند و دیگر نیاز نیست از روش های قدیمی که دقت پایینی دارند استفاده کنیم. فرایند این تست به این صورت است که دستگاه مربوطه (EEG) یا امواج مغزی را از مغز شما دریافت میکند و توسط پردازش گر های بسیار حرفه ای، سیگنال و فرکانس های مغزی را پردازش میکند و در اختیار درمانگر قرار میدهد درمانگر مربوطه هم با بررسی دقیق این امواج و مقایسه آن با امواج سالم مغزی میتواند تشخیص دهد که در کدام ناحیه امواج به درستی کار نمیکنند و نیاز به درمان دارد.
کاربرد های نقشه مغزی QEEG چیست؟
در مقایسه با سایر روش های تصویر برداری از مغز (QEEG) میتواند بی نهایت اطلاعات در مورد نحوه عملکرد مغز ارایه دهد و می تواند برای تشخیص و پیگیری اختلالات روانشناختی شما روشی بسیار مناسب، کاربردی و مفید باشد.
در مجموع از نقشه مغزی برای تشخیص اختلالات زیر استفاده می شود:
- اختلال یادگیری
- افسردگی
- بیش فعالی یا نقص توجه و تمرکز
- اختلالات اضطرابی (PTSD ، تیک های مختلف عصبی)
- اوتیسم
- پانیک
- سومصرف مواد مخدر
- وسواس فکری و عملی
- سر درد های میگرنی
- اختلال دو قطبی
- اختلالات خواب (کم خوابی ، پر خوابی، راه رفتن و حرف زدن در خواب و سندرم پای بیقرار )
- صرع
- سکته مغزی
- ارزیابی تاثیر داروها بر روند بیماری وپیش بینی پاسخ فرد به دارو
- بررسی خطر آسیبهای مغزی مانند ضربه، تشنج و خونریزی مغزی
- ارزیابی تغییرات روانی فرد در حالت کم کاری و پرکاری مغز
- بررسی مغز بیمار و پیدا کردن نقاط مورد نظرقبل از جراحی مغز
تحریک الکتریکی مغز (tDCS) چیست؟
تحریک الکتریکی مغز یا Transcranial Electrical Stimulation (tES) یک روش غیرتهاجمی است که برای تحریک فعالیت‌های عصبی در مغز از جریان‌های الکتریکی ضعیف استفاده میکند. این روش شامل اعمال جریان الکتریکی مستقیم یا متناوب به پوست سر از طریق الکترودها است. tES به عنوان یک ابزار تحقیقاتی و درمانی در علوم اعصاب و روانشناسی استفاده میشود و به منظور بهبود عملکرد شناختی، کاهش علائم افسردگی، و درمان اختلالات عصبی مختلف مورد بررسی قرار گرفته است.
tES شامل چندین تکنیک مختلف است که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. از جمله این تکنیک‌ها میتوان به تحریک الکتریکی مستقیم مغز (tDCS)، تحریک الکتریکی متناوب مغز (tACS)، و تحریک الکتریکی تصادفی مغز (tRNS) اشاره کرد. هر یک از این روش‌ها با استفاده از جریان‌های الکتریکی با فرکانس‌ها و شدت‌های مختلف، تاثیرات متفاوتی بر فعالیت‌های عصبی دارند.
تحقیقات نشان داده‌اند که tES میتواند نوروپلاستیسیتی (توانایی مغز برای تغییر و تطبیق) را تقویت کند و به خود تنظیمی مغز کمک کند. این ویژگی‌ها باعث شده‌اند که tES به عنوان یک روش امیدوارکننده در درمان اختلالات عصبی و روانی مورد توجه قرار گیرد.
درمان CES چیست ؟
درمان CES یا تحریک الکتریکی جداره مغز یکی از روشهای درمانی نوروتراپی و بر پایه علوم اعصاب نوروساینس است که دارای تاییدیه های زیادی از جمله تاییدیه سازمان غذا و داروی آمریکا FDA میباشد و لازم به ذکر است که این درمان پیشرفته هیچگونه عارضه جانبی برای فرد به دنبال ندارد .
این درمان با جریان الکتریکی مستقیم بر روی جداره جمجمه فرد مراجعه کننده باعث اثر گذاری بر روی گیرنده های عصبی مغز میشود و به درمان افسردگی ، اضطراب و اختلالات خواب که شامل کم خوابی ، بی خوابی ،شب ادراری، خواب بیش از حد و کابوس های شبانه میباشد، میپردازد.
درمان CES چگونه اختلالات را درمان میکند؟
در درمان CES با استفاده از 2 الکترودی که به لاله گوش مراجعه کننده متصل میشود این دستگاه جریان الکتریکی ملایمی را به جداره مغز وارد میکند که این جریان الکتریکی باعث ترشح هورمون های مختلفی در مغز میشود که این هورمونها در درمان و رفع اختلالات اضطرابی ، افسردگی و کم خوابی نقش موثری را ایفا میکنند و میتوانند باعث بهبود این اختلالات تا سطح قابل توجهی گردند.
درمان CES چه کاربرد های درمانی دارد؟
- بهبود افسردگی
- بهبود اضطراب
- بهبود اختلالات خواب
- بهبود توجه و تمرکز
- رفع گرفتگی های فیزیکی
- ایجاد احساس آرامش و راحتی در فرد
